آیا به دنبال یک راهنمای جامع در مورد سرور هستید؟ پس به صفحهٔ مناسبی آمده‌اید. در این مقاله، همهٔ چیزهایی را که باید در مورد سرور بدانید، از تعریف و عملکردهای آن گرفته تا دسته‌بندی‌ها و کاربردهای مختلف آن، پوشش خواهیم داد. همچنین مزایا و معایب هر نوع سرور را با هم مقایسه خواهیم کرد تا بتوانید هنگام انتخاب برای نیازهای خود، تصمیمی آگاهانه بگیرید.
فهرست مطالب
– سرور چیست؟
– انواع سرور
– ویژگی‌های سرور
– مزایا و معایب سرور
سرور یا Server چیست؟
سرور، رایانه یا دستگاهی است که به رایانه‌ها یا دستگاه‌های دیگر در شبکه، خدمات ارائه می‌دهد. یک سرور می‌تواند وظایف مختلفی مانند ذخیره و بازیابی داده‌ها، میزبانی وب‌سایت‌ها، اجرای برنامه‌ها، ارسال و دریافت ایمیل و غیره را انجام دهد. یک سرور می‌تواند به یک عملکرد یا سرویس خاص اختصاص داده شود یا می‌تواند چند منظوره باشد و چندین سرویس ارائه دهد.
سرورها می‌توانند از طریق یک شبکه به سرورها یا دستگاه‌های دیگر مانند اینترنت، یک شبکهٔ محلی (LAN) یا یک شبکهٔ گسترده (WAN) متصل شوند. شبکه، سیستمی از رایانه‌ها یا دستگاه‌های متصل به هم است که می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. یک شبکه را می‌توان بر اساس اندازه، وسعت و توپولوژی آن به انواع مختلفی طبقه‌بندی کرد. به عنوان مثال، اینترنت یک شبکهٔ جهانی است که میلیون‌ها کامپیوتر و دستگاه را در سراسر جهان به هم متصل می‌کند، در حالی که LAN شبکهٔ کوچکی است که رایانه‌ها یا دستگاه‌ها را در یک منطقهٔ محدود، مانند یک دفتر یا یک خانه، به هم متصل می‌کند.
همچنین یک سرور را می‌توان بر اساس سخت‌افزار، نرم‌افزار، عملکرد یا موقعیت مکانی آن به انواع مختلفی طبقه‌بندی کرد. در قسمت بعدی به انواع اصلی سرور و ویژگی‌های آن‌ها می‌پردازیم.
انواع سرور
انواع مختلفی از سرورها در بازار وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و اهداف خاص خود را دارند. برخی از رایج‌ترین انواع سرور عبارتند از:
Web Server: وب سرور، سروری است که وب‌سایت‌ها را میزبانی می‌کند و صفحات وب را از طریق اینترنت به مشتریان (مانند مرورگرها) تحویل می‌دهد. یک وب سرور می‌تواند از پروتکل‌های مختلفی مانند HTTP (پروتکل انتقال ابرمتن)، HTTPS (پروتکل انتقال ابرمتن امن) یا FTP (پروتکل انتقال فایل) برای ارتباط با مشتریان و انتقال داده استفاده کند. همچنین یک وب سرور می‌تواند برنامه‌های تحت وب مختلفی مانند وردپرس، جوملا، دروپال و غیره را اجرا کند که به کاربران اجازه می‌دهد وب‌سایت‌ها را به راحتی ایجاد و مدیریت کنند. برخی از نمونه‌های وب سرورها عبارتند از Apache، Nginx، IIS و غیره.
File Server: فایل سرور، سروری است که فایل‌ها را از طریق شبکه، ذخیره می‌کند و به اشتراک می‌گذارد. یک سرور فایل می‌تواند از پروتکل‌های مختلفی مانند SMB (Server Message Block)، NFS (Network File System) یا FTP (File Transfer Protocol) استفاده کند تا به مشتریان (مانند رایانه یا دستگاه‌های تلفن همراه) اجازهٔ دسترسی و دستکاری فایل‌های روی سرور را بدهد. همچنین می‌تواند پشتیبان‌گیری، رمزگذاری، فشرده‌سازی، همگام‌سازی و سایر ویژگی‌ها را برای افزایش امنیت و عملکرد ذخیره‌سازی و انتقال فایل فراهم کند. چند نمونه از سرورهای فایل عبارتند از Windows Server، Linux Server، NAS (Network Attached Storage) و غیره.
Database Server: سرور پایگاه داده، سروری است که پایگاه‌های داده را از طریق شبکه، ذخیره و مدیریت می‌کند. پایگاه داده مجموعه‌ای از داده‌های ساختاریافته است که می‌تواند با استفاده از زبان‌های مختلف مانند SQL (زبان پرس‌وجو ساختاریافته)، NoSQL یا GraphQL (زبان پرس‌وجوی نمودار) پرس‌وجو و دستکاری شود. یک سرور پایگاه داده می‌تواند از سیستم‌های نرم‌افزاری مختلفی مانند MySQL، PostgreSQL، MongoDB، Oracle Database و غیره برای ایجاد و راه‌اندازی پایگاه‌های داده استفاده کند. چند نمونه از سرورهای پایگاه داده MySQL Server، سرور PostgreSQL، سرور MongoDB، و غیره هستند.
Application Server :Application Server، سروری است که برنامه‌ها را روی شبکه اجرا و میزبانی می‌کند. اپلیکیشن یک برنامهٔ نرم‌افزاری است که وظایف خاصی را برای کاربران یا مشتریان انجام می‌دهد. یک سرور برنامه می‌تواند از فریم ورک‌های مختلفی برای توسعه و استقرار برنامه‌های کاربردی استفاده کند، مانند Java EE (Java Platform Enterprise Edition)، Ruby on Rails، Django و غیره. چند نمونه از سرورهای برنامه عبارتند از Tomcat، GlassFish، IIS، WebLogic و غیره.
Mail Server: میل سرور، سروری است که ایمیل‌ها را از طریق شبکه ارسال و دریافت می‌کند. یک سرور ایمیل می‌تواند از پروتکل‌های مختلفی برای برقراری ارتباط با مشتریان (مانند سرویس گیرندگان ایمیل یا دستگاه‌های تلفن همراه) و سایر سرورهای ایمیل استفاده کند، مانند SMTP (پروتکل انتقال نامه ساده)، POP3 (پروتکل 3 اداره پست)، IMAP (پروتکل دسترسی به پیام‌های اینترنتی) یا Exchange ActiveSync. سرور ایمیل همچنین می‌تواند برای اطمینان از امنیت و قابلیت اطمینان تحویل ایمیل، ویژگی‌هایی مانند فیلتر کردن هرزنامه‌ها، اسکن ویروس، رمزگذاری، احراز هویت و غیره را ارائه دهد. چند نمونه از سرورهای پست الکترونیکی عبارتند از Postfix، Sendmail، Exim، Exchange Server و غیره.
DNS Server: سرور DNS، سروری است که نام دامنه را از طریق شبکه به آدرس‌های IP تبدیل می‌کند. نام دامنه یک نام قابل خواندن برای انسان است که یک وب‌سایت یا دستگاهی را در اینترنت شناسایی می‌کند، مانند www.google.com یا www.bing.com. آدرس IP یک آدرس عددی است که به طور منحصر به فرد یک دستگاه را در اینترنت شناسایی می‌کند، مانند 172.217.14.206 یا 204.79.197.200. یک سرور DNS می‌تواند از پروتکل‌های مختلفی مانند DNS (سیستم نام دامنه)، DNSSEC (افزونه‌های امنیتی سیستم نام دامنه)، یا DoH (DNS از طریق HTTPS) برای حل نام دامنه در آدرس‌های IP و بالعکس استفاده کند. یک سرور DNS می‌تواند ویژگی‌هایی مانند کش کردن، تعادل بار، تغییر مسیر و غیره را برای بهبود سرعت و دقت وضوح نام ارائه دهد. چند نمونه از سرورهای DNS عبارتند از BIND، Unbound، PowerDNS و غیره.
ویژگی‌های سرور
یک سرور می‌تواند ویژگی‌های مختلفی داشته باشد که آن را از سایر رایانه‌ها یا دستگاه‌ها متمایز می‌کند. برخی از ویژگی‌های رایج سرور عبارتند از:
کارایی بالا: یک سرور می‌تواند از نظر سرعت پردازش، ظرفیت حافظه، فضای ذخیره‌سازی، پهنای باند شبکه و غیره کارایی بالایی داشته باشد تا حجم زیادی از داده‌ها و درخواست‌های مشتریان را به طور کارآمد و موثر انجام دهد. یک سرور همچنین می‌تواند چندین پردازنده، هسته، رشته، ماژول رم،هارد دیسک، کارت شبکه و غیره داشته باشد تا عملکرد و موازی بودن آن افزایش یابد.
دسترسی بالا: یک سرور می‌تواند از نظر زمان آپ تایم، قابلیت اطمینان، افزونگی، تحمل خطا و غیره دسترسی بالایی داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که می‌تواند خدمات را بدون وقفه یا خرابی به مشتریان ارائه دهد. یک سرور می‌تواند منابع تغذیهٔ پشتیبان، سیستم‌های خنک‌کننده، فایروال‌ها، نرم‌افزار آنتی‌ویروس و غیره داشته باشد تا از تهدیدات فیزیکی یا سایبری محافظت کند.
مقیاس‌پذیری بالا: یک سرور می‌تواند مقیاس‌پذیری بالایی از نظر سازگاری، انعطاف‌پذیری، ماژولار بودن و غیره داشته باشد تا بتواند با تغییر تقاضاها و نیازهای مشتریان مقابله کند. یک سرور می‌تواند محاسبات ابری، مجازی‌سازی، کانتینر سازی و غیره داشته باشد، تا بتواند منابع و خدمات خود را به صورت پویا و کارآمد افزایش یا کاهش دهد.
مزایا و معایب سرور
یک سرور بسته به نوع، عملکرد، ویژگی و هزینه می‌تواند مزایا و معایب مختلفی داشته باشد. برخی از مزایا و معایب کلی سرور عبارتند از:
مزایا
– یک سرور می‌تواند خدمات متمرکز و استاندارد شده را از طریق شبکه به مشتریان ارائه دهد، مانند ذخیره‌سازی داده‌ها، میزبانی وب، تحویل ایمیل و غیره. این باعث می‌شود که دسترسی، ثبات و کیفیت این خدمات بهبود پیدا کند.
– یک سرور می‌تواند امنیت و حریم خصوصی داده‌ها و خدمات را با استفاده از رمزگذاری، احراز هویت، مجوز و غیره افزایش دهد.
– یک سرور می‌تواند کارایی و بهره‌وری داده‌ها و خدمات را با استفاده از کش کردن، فشرده سازی، هماهنگ سازی و غیره بهبود بخشد.
معایب
– راه‌اندازی و نگهداری سرور می‌تواند گران و پیچیده باشد، زیرا به سخت‌افزار، نرم‌افزار، زیرساخت شبکهو پرسنل متخصص نیاز دارد. این کار می‌تواند هزینه‌های بالایی را به همراه داشته باشد.
– یک سرور می‌تواند آسیب‌پذیر باشد و به عوامل خارجی مانند قطع برق، شکست شبکه، حمله سایبری، بلای طبیعی و غیره وابسته باشد. هرکدام از اینها می‌تواند عملکرد سرور را مختل کند یا آسیب برساند.
– یک سرور می‌تواند توسط منابع و قابلیت‌هایش مانند قدرت پردازش، ظرفیت حافظه، فضای ذخیره‌سازی، پهنای باند شبکه و غیره محدود شود. این محدودیت‌ها می‌تواند بر مقیاس‌پذیری و در دسترس بودن سرور تأثیر بگذارد.
جمع‌بندی
سرور، رایانه یا دستگاهی است که به رایانه‌ها یا دستگاه‌های دیگر در شبکه خدمات ارائه می‌دهد. انواع مختلفی از سرورها در بازار وجود دارد که هر کدام ویژگی‌ها و اهداف خاص خود را دارند. یک سرور بسته به نوع، عملکرد، ویژگی، هزینه و غیره می‌تواند مزایا و معایب مختلفی داشته باشد. بنابراین، قبل از انتخاب یک سرور برای نیاز خود، مهم است که ویژگی‌ها و تفاوت‌های هر نوع سرور را درک کنید.
یک فکر در مورد “سرور (Server) چیست؟ بررسی انواع سرورها و مزایا و معایب آن‌ها”