فهرست مطالب

راهنمای برنامه نویسی

راهنمای ورود به دنیای شگفت انگیز برنامه نویسی با چند نکتهٔ ساده

اگر حتی برای یک بار به  برنامه نویسی و برنامه نویس شدن فکر کرده اید، در این مقالهٔ همراه ما باشید.

همانطور که می‌دانید، دنیای برنامه نویسی بسیار گسترده و شگفت‌انگیز است و یادگیری اصولی برنامه‌نویسی بسیار مهم است، اما واقعا «برنامه نویسی یعنی چه؟» برنامه نویس شدن آسان است یا سخت؟ با برنامه نویسی در چه جاهایی می‌توانیم کار کنیم؟ «کاربرد برنامه نویسی چیست؟» و سوال‌های دیگری که به آن پاسخ خواهیم داد. 

برنامه نویسی چیست؟

در تعریف برنامه نویسی به زبان ساده می‌توان گفت: برنامه نویسی عبارت است از نوشتن دستورات اجرایی برای یک سیستم به طوری که این دستورات برای آن سیستم قابل فهم باشد و آنها را یکی پس از دیگری اجرا کند. درنتیجه برای ارتباط دقیق‌تر، انواع زبان‌های برنامه نویسی شکل گرفتند. به مرور زمان این زبان‌های برنامه نویسی توسعه پیدا کرده و در نهایت زبان‌های برنامه نویسی جدیدتری ایجاد شدند. 

می‌توان گفت که در واقع هدف از برنامه نویسی، «ساده کردن فعالیت انسان‌ها» بوده است. برای اینکه بتوانیم به طور دقیق‌تر دستورات کاری خود را به ابزارها منتقل کنیم نیازمند توسعه و یادگیری زبان‌های برنامه نویسی هستیم.

در مقالهٔ «راهنمای برنامه نویسی» سعی کردیم تا به مفهوم برنامه نویسی به زبان ساده بپردازیم و راهنمای شما باشیم. در ادامه می‌خوانیم:

  • تاریخچهٔ برنامه نویسی از کجا شروع می شود ؟از نقطهٔ آغاز تا کنون!

  • چطور برنامه نویس شویم؟

  • زمینه‌های برنامه نویسی

  • انواع زبان برنامه نویسی

  • بهترین زبان برنامه نویسی

  • شخصیت برنامه نویس‌ها در چند خط

  • برنامه نویسی را از کجا شروع کنیم ؟

تاریخچهٔ برنامه نویسی از آغاز تا کنون

با شروع عصر صنعت و تکنولوژی و ورود ماشین‌آلات به دنیای کار، افزایش میزان بهره‌وری از ماشین‌آلات مورد توجه قرار گرفت. بنابراین، زبان‌های برنامه‌ نویسی برای ارسال مناسبت‌ترین دستورات به ماشین آلات و افزایش کارایی، ایجاد شدند. 

شاید بتوان نقطهٔ شروع برنامه نویسی را به زمان جنگ جهانی دوم مرتبط دانست. زمانی که اولین بار آلونزو چرچ (Alonzo Church) با ساختن ماشین تورینگ (انیگما) شروع به رمز‌گشایی مکاتبات آلمانی‌ها کرد تا از پیشروی آنها جلوگیری کند. 

اما ماجرای ماشین تورینگ شاید اولین قدم در شروع برنامه نویسی نباشد. در واقع مفهوم برنامه نویسی برای اولین بار در سال 1883 به دنیا عرضه شد. زمانی که یک ریاضیدان و نویسندهٔ انگلیسی به نام ایدا لاولیس هنگام کار بر پروژهٔ موتور تحلیلی دانشمند معروف چارلز ببیج، متوجه شد این کامپیوتر ابتدایی می‌تواند کارهای پیچیده‌تری را نسبت به محاسبات سادهٔ ریاضی  انجام دهد. پس شروع به نوشتن الگوهایی کرد که در نهایت به عنوان اولین الگوریتم برنامه نویسی تاریخ برای ارتباط با این موتور شناخته شد و به این ترتیب، او به اولین برنامه نویس تاریخ تبدیل شد.

نقطهٔ آغاز برنامه نویس شدن : چه طور برنامه نویس شویم؟

اگر تصمیم دارید برنامه نویس شوید، در ابتدا باید مسیر شغلی خود را مشخص کنید. حوزه‌های مختلفی در برنامه نویسی وجود دارد. اما بهتر است قبل از ورود به هر حوزه مسیر خود را مشخص کنید. می‌توانید سوال‌های زیر را از خودتان بپرسید تا بهتر متوجه خواستهٔ خود شوید.

  • چرا می‌خواهید برنامه نویس شوید؟ 

  • آیا از شرایط کار برنامه نویسی اطلاعی دارید؟

  • با کدام زبان برنامه نویسی می‌خواهید شروع کنید؟

  • آیا به اندازهٔ کافی پشتکار دارید؟ 

  • چه زبان‌های برنامه نویسی باید یاد بگیرید؟

  • در کدام حوزهٔ برنامه نویسی می‌خواهید فعالیت کنید؟

زمانی که بتوانید به سوال‌های بالا پاسخ دهید، مسیر برنامه نویس شدن برای شما روشن خواهد شد.

پس از اینکه هدف خود را مشخص کردید، نیاز دارید تا با زمینه‌های مختلف برنامه نویسی آشنا شوید.

زمینه‌های برنامه نویسی - بهترین حوزه‌های برنامه نویسی کدام است؟

 حوزهٔ پرطرفدار برنامه نویسی عبارت اند از:

۱-برنامه نویسی وب Web Programming

حوزهٔ برنامه نویسی وب یکی از پرطرفدارترین زمینه‌های برنامه نویسی است که روز به روز در حال رشد و پیشرفت است. برای داشتن وب سایت نیازمند یک سرور هستیم. سرور (server)، کامپیوتری است که وب سایتمان را روی آن بارگذاری می‌کنیم. سرورها ویژگی‌های خاصی دارند. نسبت به کامپیوترهای خانگی ما خیلی قوی‌تر و پرسرعت‌تر هستند و امکانات پیچیده‌تر و بهتری دارند. برای اینکه با مفهوم سرور بهتر آشنا شوید در مقالهٔ سرور چیست؟ به آن پرداخته ایم.

 

ساختن وب سایت ۲ بخش اساسی دارد:

۱. ظاهر سایت Front-end (اطلاعاتی که کاربر در صفحه سایت می‌بیند یا پنهان هستند و نمی‌‌بیند)

۲. سمت سرور Back-end ( یکی از وظایفش پردازش و پاسخ مناسب به دستوراتی است که از بخش Front-end می‌آیند)

 

زبان‌های برنامه نویسی ساخت ظاهر سایت یا زبان برنامه نویسی فرانت شامل موارد زیر است:

▪️   HTML

▪️   CSS

▪️   JavaScript

– برنامه نویسی موبایل Mobile Programming 

یکی از بهترین زمینه‌های برنامه نویسی، برنامه نویسی موبایل است. برنامه نویسی برای موبایل دو حوزه اصلی دارد:

  •  اندروید

  •   iOS

برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ زبان برنامه نویسی اندروید و زبان برنامه نویسی ios می‌توانید به مقالات آنها مراجعه کنید.

۳- برنامه نویسی دسکتاپ Desktop Programming 

یکی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی در ایران، برنامه نویسی برای دسکتاپ است. یعنی کاربرد زبان برنامه نویسی در تولید نرم افزارهای مورد نیاز برای سیستم عامل‌های ویندوز، لینوکس یا مکینتاش. 

به دلیل محبوبیت و استفاده زیاد ویندوز در ایران، معمولا بازار برنامه نویسی دسکتاپ برای این سیستم عامل از بقیه بیشتر است.

از جمله زبان‌های برنامه نویسی پرطرفدار ویندوز، دات نت و سی شارپ هستند.

– یادگیری ماشین Machine Learning

از جمله زمینه‌های پرطرفدار برنامه نویسی، یادگیری ماشین است. اما یادگیری ماشین به چه معناست؟ چرا یادگیری ماشین مهم است؟ کاربرد یادگیری ماشین چیست؟ در پاسخ به این سوالات باید بگوییم که «یادگیری ماشین، یکی از جدید ترین زمینه‌های برنامه نویسی است. این حوزه ی برنامه نویسی به ماشین‌ها کمک می‌کند تا به طور مستمر ی مسیرهای تازه را یاد بگیرند و بهترین نتیجه را برای شما پیدا کنند. »

در حال حاضر پایتون Python پرطرفدارترین زبان برنامه نویسی برای Machine Learning می‌باشد. اگر علاقه مند به شروع یادگیری پایتون هستید، مقاله آموزش برنامه نویسی پایتون میتواند شما را راهنمایی کند.

۵- واقعیت مجازی/افزوده Virtual/Augmented Reality

یکی از جذاب ترین و جدید ترین زمینه‌های برنامه نویسی، زمینهٔ واقعیت مجازی است.  برای اینکه با مفهوم واقعیت مجازی آشنا شوید،  بگذارید یک مثال بزنیم. یکی از بهترین مثال‌های این زمینه آموزش پرواز به خلبانان است. 

برای اینکه یک خلبان بتواند مهارت‌های پرواز را بدست آورد و آنها را تقویت کند، نیاز به تمرین فراوان دارد. اما در شروع آموزش خلبانی، نمی توان از بستر واقعی استفاده کرد، زیرا علاوه بر هزینه بر بودن، خطر مال و جانی جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت. بنابراین واقعیت مجازی با کاهش هزینه و افزایش کارایی، بهترین نتیجه را برای آموزش خلبانان فراهم کرد. 

خلبانان می‌توانند با واقعیت مجازی ساعت‌ها برای پرواز تمرین کنند بدون اینکه جانشان به خطر بیافتد یا هزینه‌های جانبی زیادی داشته باشد. 

بنابراین یکبار دیگر برنامه نویسی به کمک انسان آمد تا شرایط را برای به دست آوردن بهترین  نتیجه آماده کند. 

بهترین زبان برنامه نویسی که باید بدانید!

در شروع یادگیری برنامه نویسی برای مبتدیان، زبان برنامه نویسی پایتون و زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت، به علت  یادگیری آسان و موقعیت شغلی فراوان، می‌تواند پیشنهاد مناسبی باشد.

به طور کلی بهترین زبان‌های برنامه نویسی شامل:

  • – پایتون

  •  Java- جاوا

  •  JavaScript- جاوا اسکریپت

  • C-سی پلاس پلاسC++

  • C# – سی‌شارپ

  • R

  • Swift- سویفت

  • PHP

  • زبان برنامه‌نویسی Go

  • MATLAB- متلب

 

انواع زبان برنامه نویسی

زبان‌های برنامه نویسی بسته به کاربرد و میزان سختی آنها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. یکی از ساده ترین نوع دسته بندی‌ها، میزان نزدیک بودن به زبان انسان (در اینجا یعنی همان انگلیسی) است. بر همین اساس هر زبان برنامه نویسی در یکی از دو گروه زبان برنامه نویسی سطح بالا و سطح پایین قرار می‌گیرند که در ادامه به توضیح این دسته بندی‌ها می‌پردازیم.

انواع زبان برنامه نویسی

زبان‌های برنامه نویسی بسته به کاربرد و میزان سختی آنها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. یکی از ساده ترین نوع دسته بندی‌ها، میزان نزدیک بودن به زبان انسان (در اینجا یعنی همان انگلیسی) است. بر همین اساس هر زبان برنامه نویسی در یکی از دو گروه زبان برنامه نویسی سطح بالا و سطح پایین قرار می‌گیرند که در ادامه به توضیح این دسته بندی‌ها می‌پردازیم.

  • زبان‌های برنامه نویسی سطح پایین

زبان‌های برنامه نویسی سطح پایین جز اولین زبان‌های برنامه نویسی بودند که کدنویسی با آنها رونق گرفت. این زبان‌ها بسیار نزدیک به زبان ماشین، یعنی همان زبان صفر و یک بودند که به طور مستقیم با پردازنده رایانه در ارتباطند و در نتیجه با استفاده از آن‌ها می‌توان دستورات پایه‌ای برنامه نویسی را اجرایی کرد. مانند زبان ماشین (Machine Languages) و زبان اسمبلی (Assembly Languages). برای آشنایی کامل تر با زبان ماشین و زبان اسمبلی می‌توانید به این مقالات مراجعه کنید.

  1. زبان ماشین (1GL): این نوع زبان شامل رشته‌هایی از اعداد دودویی است و تنها زبانی است که به طور مستقیم برای پردازندهٔ کامپیوتر یا همان سی‌پی‌یو قابل فهم است.

  2. زبان اسمبلی (2GL): این زبان هم نوعی از زبان‌های سطح پایین به حساب می‌آید، زیرا برای اجرای یک برنامه با این زبان، نیاز است که اطلاعات جزئی در خصوص مشخصات سخت‌افزاری در اختیار باشد.

  • زبان‌های برنامه نویسی سطح بالا

زبان‌های سطح بالا برای انسان بیشتر قابل فهم‌ هستند، چرا که از دستوراتی شبیه کلمات انگلیسی در آنها استفاده می‌شود. دلیل اصلی به وجود آمدن زبان‌های برنامه نویسی سطح بالا، راحت‌تر کردن فرایند کد نویسی برای برنامه نویسان بوده است. برخی از این زبان‌ها عبارتند از: زبان برنامه نویسی سی c، سی پلاس پلاس c++، جاوا و پایتون. 

۱.زبان رویه محور (3GL): در این نوع برنامه نویسی نیاز به تعیین گام‌هایی داریم تا با طی کردن این گام‌ها مسئله را حل کنیم.

۲.زبان مسئله محور (4GL): در این نوع زبان می‌توان بدون توصیف کردن تمام جزئیات، تغییراتی را بر داده‌ها ایجاد کرد تا خروجی دقیق تر شود .

۳.زبان طبیعی (5GL): زبان‌های طبیعی همچنان در مرحله توسعه، به روزرسانی و ساخت هستند. در این نوع از زبان‌ها می‌توان گزاره‌هایی را استفاده کرد که شبیه به جملات عادی به نظر می‌رسند.

بهترین زبان برای شروع برنامه نویسی و کدینگ

برای شروع برنامه نویسی بهتر است ابتدا زمینهٔ فعالیت خود را انتخاب کنید و بعد با زبان‌های آسان شروع کنید. نیازی نیست چندین زبان را با هم شروع کنید، بلکه بهتر است برای درک بهتر سایر زبان‌ها، در یک زبان پیشرفت زیادی داشته باشید. 

برنامه نویسان برای کد نویسی و ایجاد برنامه‌ها از ابزارهای مختلفی مثل «ویرایشگر متن»، «ویرایشگر کُد» و «محیط توسعه یکپارچه» (IDE) استفاده می‌کنند. بنابراین در قدم بعدی بهتر است با این ابزارها آشنا شوید. 

به عنوان مثال در برنامه نویسی اصطلاحاً به هر دستور اجرایی، یک Statement گفته می شود. برای نوشتن تعدادی Statement به  یک ویرایشگر متن نیاز است تا دستورات لازم در آن وارد شود. بنابراین  بهتر است با ایجاد یک فلوچارت یادگیری، آموزش خود را شروع کنید. 

و در نهایت یک پیشنهاد عالی برای دوستداران برنامه نویسی! آموزش گام به گام برنامه نویسی را با ما شروع کنید. 

اگر عاشقِ به چالش کشیدن خودتان هستید و می‌خواهید اولین قدم برنامه نویس شدن را بردارید، همین امروز ثبت نام کنید. 

از صفر تا صد برنامه نویس شدن را با تیم آموزشی ما تجربه کنید.

نویسنده: رویا گلماه

نویسنده: رویا گلماه

سایر نوشته‌ها
نویسنده: رویا گلماه

نویسنده: رویا گلماه

سایر نوشته‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *